Ci, którzy przeżyli, chcieli zapomnieć
Dodano: 7 lipca 2016; Druga wojna światowa zaczęła się dla Czaplinka tragicznie. Podczas nalotu zginęli m.in. kierownik szkoły i kilkoro dzieci. W sobotę odsłonięto tablicę z ich nazwiskami.Na początku września ‘39 mieszkańcy, także ci najmłodsi, gromadzili się w szkole – przy jedynym we wsi radiu. Słuchali informacji o napaści Niemiec na Polskę. 7 września zebrani w budynku nagle usłyszeli nadlatujące samoloty. Wybuchła panika. Wszyscy zaczęli uciekać w stronę zarośli nad rzeką.
Trzy klucze niemieckich samolotów lecących w kierunku Góry Kalwarii pojawiły się na niebie około południa. Drogą przez Czaplinek szli akurat, od strony Grójca, cywile uciekający przed najeźdźcą oraz niewielkie grupy polskich żołnierzy. Na widok rozbiegających się osób piloci zaczęli strzelać z niskiej wysokości, a także zrzucać bomby.
Jak bujasz, mniej boli
5-letni Franek Gański z Czaplinka zginął na miejscu. Jego 3-letnia siostra Zosia przeżyła, lecz została ranna w brzuch. W domu prosiła: „Mamuś, pobujaj mnie – to mniej boli”. „Nie było lekarza, nie było środków uśmierzających ból. Żyła jeszcze kilka godzin” – wspominał ojciec dziewczynki, zmarły w 1985 r. Adam Gański.
7 września życie straciło więcej miejscowych mieszkańców. Sołtysowi Sławomirowi Kąckiemu (inicjatorowi budowy pomnika ku czci ofiar, który został odsłonięty w sobotę w Sobikowie) udało się ustalić, że zginęli również: Henryk Łodziewski (31-letni kierownik szkoły), Zofia Urbańska (16 lat), Józef Biskupski (21 lat), a także Stanisław (28 lat), Halina (6 lat) i Ewa Prędota (4 lata). Z kolei śp. Feliks Krzyczkowski z Czaplinka twierdził, iż śmierć poniosło 11 osób ze wsi.
– Nadal szukam kontaktu z rodzinami wszystkich, którzy zginęli 7 września, a szczególnie z bliskimi kierownika Łodziewskiego – mówi sołtys.
Dzień po nalocie ciała zmarłych zostały ułożone na wozach konnych i zawiezione na cmentarz w Sobikowie. „Kopano w pośpiechu płytkie groby. Nie było czasu, samoloty mogły wrócić. Wróciły. Ksiądz proboszcz Jankiewicz rozkazał: »połóżcie się na ziemi«. Zrozpaczeni, wystraszeni leżeli wśród ciał swych bliskich” – wspominał Adam Gański.
Ciężko mówić
Samoloty nadleciały, kiedy Czaplinek mijała duża grupa polskich żołnierzy w wozach bojowych. Feliks Krzyczkowski opisał, jak Polacy ostrzeliwali wroga z ciężkiego karabinu. Polegli zostali pochowani na sobikowskim cmentarzu, w „grobie nieznanego żołnierza” (jak mówią miejscowi).
O tragicznych wydarzeniach z września 1939 pamiętają we wsi tylko pojedyncze osoby. Dla sołtysa Kąckiego pozostaje zagadką, dlaczego do tej pory nie było żadnych obchodów rocznicowych, nikt nie ufundował pamiątkowej tablicy. Zdaniem Tadeusza Gańskiego (syna Adama) przyczyna może być tylko jedna: było bardzo ciężko o tych strasznych chwilach mówić. – Ci, co przeżyli, chcieli zapomnieć, ponieważ tak trudno było im żyć z tymi wspomnieniami – uważa.
Piotr Chmielewski
Gazeta „Nad Wisłą”
Dodaj swój komentarz
Najnowsze artykuły
- Zapraszam Mieszkańców Góry Kalwarii do dalszego zadawania pytań!
- Uniwersalny kątownik GK – kluczowy element prac budowlanych i wykończeniowych
- Druga Debata Kalwaryjska [VIDEO]
- Nowe show jak z bajki! Cyrk Korona przyjeżdża do Góry Kalwarii
- Poznaj typowe objawy starczowzroczności i kiedy należy szukać pomocy
- Czworo na jednego. PiS się odcina
- Runął mur DPS. Są utrudnienia na ul. Lipkowskiej
- Od ilu lat dziecko powinno mieć smartfon?
- Gdyby nie policjanci, to ta historia mogłaby skończyć się tragicznie
- Oszczędności swojego życia położyła pod drzewem
Ostatnio na forum
Beata Polaczynska: Piszesz o niedoinwestowanym zamku i jednocześnie postulujesz powstanie...
Zapraszam Mieszkańców Góry Kalwarii do dalszego zadawania pytań o przyszłości Miasta i Gminy!XXX : Czy gdy zostanie Pani burmistrzem to zajmnie się Pani ulicą Staszica...
Zapraszam Mieszkańców Góry Kalwarii do dalszego zadawania pytań o przyszłości Miasta i Gminy!Aleksandra Fedynicz - Komosa: @Edzio
Proszę zauważyć, że ten artykuł jest konsekwencją debaty....
XXX: Do Milkana@
Jesteś człowieku niedoinformowany co do tzw.blokow...
Pasazer 742: Witam serdecznie, czy jako burmistrz zalatwi Pani czestsze kursowanie...
Komentarze (0)
Na razie nie ma żadnych komentarzy - Twój może być pierwszy!