Dzieje miasta
Miasto Wielkopiątkowe, a później cel chasydzkich pielgrzymek
Góra Kalwaria, należąca do rodziny polskich kalwarii pątniczych, stanowi jedno z najciekawszych rozwiązań architektonicznych baroku. Nim jednak to miasto stało się miejscem kultu, w którym klasztory miało sześć zgromadzeń zakonnych opiekujących się pięcioma kościołami i 35 kaplicami, była to niewielka wieś egzystująca w sąsiedztwie silnego w średniowieczu Czerska.
Pierwsza wzmianka o wsi Góra pochodzi z 1252 r. z dokumentu biskupa Boguchwała II. Uposażał on istniejący we wsi kościół parafialny w dziesięcinę z okolicznych wsi.
W 1666 r. podupadłą wieś kupił od braci Górskich i Anny z Cieciszewskich Niemierzyny biskup poznański Stefan Wierzbowski. Upatrzył on sobie to pięknie położone miejsce na budowę Nowej Jerozolimy. Realizację planu rozpoczął od wzniesienia klasztorów i kościołów, a by pozyskać środki, zwrócił się do Sejmu o utworzenie specjalnej fundacji. Biskup sprowadził również w workach ziemię z Jerozolimy, którą kazał rozsypać wzdłuż głównych traktów osady.
W 1670 r. król Michał Korybut Wiśniowiecki nadał prawa miejskie Górze, odtąd Nowej Jerozolimie. Przywilej m.in. zwalniał mieszczan z jakichkolwiek podatków, by miasto mogło się rozwijać.
Dokument królewski uzupełnił w dwa lata później biskup Wierzbowski. Miasto ulokował na planie krzyża łacińskiego, którego centrum stanowić miała Kaplica Piłata, a podstawę Golgota – wzgórze usypane rękami wiernych. Wzdłuż drogi na Kalwarię biskup rozplanował kaplice Męki Pańskiej z figurami naturalnej wielkości. Fundator zabronił osiedlania się w mieście ludziom „inszej wiary, prócz samej świętej katolickiej”. Przywileje potwierdzali i rozszerzali królowie: Jan III Sobieski, August II Mocny, August III Sas i Stanisław August Poniatowski.
Po śmierci założyciela miasto powoli zaczęło podupadać. Gdy w wyniku trzeciego rozbioru Polski w 1795 r. Góra Kalwaria dostała się pod panowanie Prus, nastąpiła sekularyzacja dóbr kościelnych. Rząd pruski zezwolił na osiedlanie się w mieście ludności żydowskiej. W okolice sprowadzili się również koloniści niemieccy – ewangelicy. Kiedy po klęsce napoleońskiej Góra Kalwaria weszła w skład Królestwa Polskiego, likwidacja zakonów została przyspieszona, a w mieście stale stacjonowały oddziały carskie. Przed powstaniem listopadowym Rosjanie więzili w Górze polskiego patriotę – Waleriana Łukasińskiego. W 1883 r. Góra utraciła na ponad 30 lat prawa miejskie.
Od drugiej połowy XIX w. do Góry Kalwarii ściągały pielgrzymki Żydów, a szczególnie chasydów, gdyż osiedlił się w niej założyciel dynastii cadyków – Alterów. Najsłynniejszy z dynastii – Abraham Mordechaj – był najwybitniejszą postacią wśród ortodoksyjnych Żydów europejskich. W latach II Rzeczypospolitej skupieni wokół niego wierni stanowili połowę mieszkańców miasta. Żydzi zostali wysiedleni podczas okupacji do warszawskiego getta. Cadyk jeszcze przed wojną opuścił Górę Kalwarię i z pomocą wysoko postawionych przyjaciół udało mu się przedostać do Palestyny.
W 1991 r. układ urbanistyczny centrum Góry Kalwarii został wpisany do rejestru zabytków.
Najnowsze artykuły
- Kandydaci na burmistrza Góry Kalwarii staną do debaty!
- Bezpartyjni odpowiadają Miejskiej Komisji Wyborczej
- Depresja była na mecie ostatnia!
- Ulica 3 maja zamieniła się w krainę mlekiem i miodem płynącą
- Kandydaci do Rady Powiatu Piaseczyńskiego z Góry Kalwarii
- Miejska Komisja Wyborcza chce przeprosin od Bezpartyjnych
- Otwarto pierwszą jadłodzielnię w Górze Kalwarii
- Duży krok naprzód - podsumowanie kadencji w gminie Góra Kalwaria
- Wybory 2024. Oto kandydaci do Rady Miejskiej w Górze Kalwarii
- Elegancki mężczyzna w garniturze na miarę
Ostatnio na forum
do mieszkaniec: macie tendencję do wtrącania słów PO (za nimi nie jestem), a poza tym...
Kandydaci na burmistrza Góry Kalwarii staną do debaty!Marek: tak się zastanawiam, kto wybiera burmistrza i czy burmistrz mimo wszystko...
Kandydaci na burmistrza Góry Kalwarii staną do debaty!mieszkaniec: @do mieszkaniec
Dziękuję za radę i życzę wytrwałości.
Jeśli...
do mieszkaniec: Ja się cieszę, że Pan się cieszy. Natomiast z tego co wiem to jest tak,...
PKW zdecydowała. Nowa Rada Miejska m.in. bez Aleksandry Fedynicz-Komosyberet: @Kobieta Burmistrzem!
już kiedyś tutaj była taka jedna pani,...