Dzieje miasta
Miasto Wielkopiątkowe, a później cel chasydzkich pielgrzymek
Góra Kalwaria, należąca do rodziny polskich kalwarii pątniczych, stanowi jedno z najciekawszych rozwiązań architektonicznych baroku. Nim jednak to miasto stało się miejscem kultu, w którym klasztory miało sześć zgromadzeń zakonnych opiekujących się pięcioma kościołami i 35 kaplicami, była to niewielka wieś egzystująca w sąsiedztwie silnego w średniowieczu Czerska.
Pierwsza wzmianka o wsi Góra pochodzi z 1252 r. z dokumentu biskupa Boguchwała II. Uposażał on istniejący we wsi kościół parafialny w dziesięcinę z okolicznych wsi.
W 1666 r. podupadłą wieś kupił od braci Górskich i Anny z Cieciszewskich Niemierzyny biskup poznański Stefan Wierzbowski. Upatrzył on sobie to pięknie położone miejsce na budowę Nowej Jerozolimy. Realizację planu rozpoczął od wzniesienia klasztorów i kościołów, a by pozyskać środki, zwrócił się do Sejmu o utworzenie specjalnej fundacji. Biskup sprowadził również w workach ziemię z Jerozolimy, którą kazał rozsypać wzdłuż głównych traktów osady.
W 1670 r. król Michał Korybut Wiśniowiecki nadał prawa miejskie Górze, odtąd Nowej Jerozolimie. Przywilej m.in. zwalniał mieszczan z jakichkolwiek podatków, by miasto mogło się rozwijać.
Dokument królewski uzupełnił w dwa lata później biskup Wierzbowski. Miasto ulokował na planie krzyża łacińskiego, którego centrum stanowić miała Kaplica Piłata, a podstawę Golgota – wzgórze usypane rękami wiernych. Wzdłuż drogi na Kalwarię biskup rozplanował kaplice Męki Pańskiej z figurami naturalnej wielkości. Fundator zabronił osiedlania się w mieście ludziom „inszej wiary, prócz samej świętej katolickiej”. Przywileje potwierdzali i rozszerzali królowie: Jan III Sobieski, August II Mocny, August III Sas i Stanisław August Poniatowski.
Po śmierci założyciela miasto powoli zaczęło podupadać. Gdy w wyniku trzeciego rozbioru Polski w 1795 r. Góra Kalwaria dostała się pod panowanie Prus, nastąpiła sekularyzacja dóbr kościelnych. Rząd pruski zezwolił na osiedlanie się w mieście ludności żydowskiej. W okolice sprowadzili się również koloniści niemieccy – ewangelicy. Kiedy po klęsce napoleońskiej Góra Kalwaria weszła w skład Królestwa Polskiego, likwidacja zakonów została przyspieszona, a w mieście stale stacjonowały oddziały carskie. Przed powstaniem listopadowym Rosjanie więzili w Górze polskiego patriotę – Waleriana Łukasińskiego. W 1883 r. Góra utraciła na ponad 30 lat prawa miejskie.
Od drugiej połowy XIX w. do Góry Kalwarii ściągały pielgrzymki Żydów, a szczególnie chasydów, gdyż osiedlił się w niej założyciel dynastii cadyków – Alterów. Najsłynniejszy z dynastii – Abraham Mordechaj – był najwybitniejszą postacią wśród ortodoksyjnych Żydów europejskich. W latach II Rzeczypospolitej skupieni wokół niego wierni stanowili połowę mieszkańców miasta. Żydzi zostali wysiedleni podczas okupacji do warszawskiego getta. Cadyk jeszcze przed wojną opuścił Górę Kalwarię i z pomocą wysoko postawionych przyjaciół udało mu się przedostać do Palestyny.
W 1991 r. układ urbanistyczny centrum Góry Kalwarii został wpisany do rejestru zabytków.
Najnowsze artykuły
- Choinka rozbłyśnie na rynku w Górze Kalwarii
- Jak zwiększyć widoczność lokalu?
- Z czego składa się dokumentacja systemu franczyzowego?
- Basen w Górze Kalwarii będzie zamknięty aż do marca 2025 roku
- Od piątku duże zmiany w parkowaniu w centrum Góry Kalwarii
- Wypadek na DK79 w Czersku! Są utrudnienia
- Siatkarki UKS 2 Góra Kalwaria po raz pierwszy w rozgrywkach ligowych!
- Duże emocje na sesji! Padły oskarżenia o tworzenie Łubnej III
- Filia SP ZOZ w Baniosze przejdzie remont za 1,2 mln zł
- Ważny komunikat ZGK! Woda nie nadaje się do spożycia
Ostatnio na forum
Lokalne kumite: Karate w swoim założeniu powinno być szkołą dyscypliny, wytrwałości...
W Górze Kalwarii powstało pogotowie opiekuńczeAnna: Siostry robią dobrą robotę. Gratuluję pięknego pomysłu I życzę dużo...
Basen w Górze Kalwarii będzie zamknięty aż do marca 2025 rokuZdzisio : Niech napisze prawdę że skończyła się możliwość użytkowania basenu....
600 tys. zł za dwa miesiące białego szaleństwa? Gmina mówi: nieMieszkaniec : Nic w tej dziurze nie ma, jedyną atrakcją jest nieczynny basen. Lodowisko,...
Od piątku duże zmiany w parkowaniu w centrum Góry KalwariiZły: Wreszcie nie trzeba będzie krążyć dwa razy żeby znaleźć miejsce.Budowa...