Czym jest księga wieczysta i w jakiej formie jest prowadzona?

Księga wieczysta to dokument prowadzony w formie elektronicznej, zakładany dla konkretnej nieruchomości (na wniosek jej właściciela) przez właściwy miejscowo sąd rejonowy. Jest to publiczny rejestr, do którego może zajrzeć każdy, kto zna numer danego dokumentu. Wystarczy wejść na rządową stronę internetową Ekw.ms.gov.pl, by tam w ciągu kilku sekund uzyskać wgląd do treści księgi - za darmo. To duże udogodnienie, gdyż dawniej księgi wieczyste miały postać wyłącznie papierową, można je było przeglądać w sądzie, który je prowadził.

Księgi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości. Dzięki analizie dokumentu dowiemy się przede wszystkim, kto jest właścicielem danego mieszkania czy działki oraz czy nieruchomość jest wolna od wszelkich obciążeń, praw i roszczeń osób trzecich. Informacje te widnieją w poszczególnych działach księgi, które mają ustawowo ustaloną strukturę.

Jakie są działy księgi wieczystej i co zawierają?

Księga wieczysta składa się z czterech działów, informacje w nich zawarte to m.in.:

- Dział I-O - „Oznaczenie nieruchomości” obejmuje dane pochodzące z ewidencji gruntów, np. położenie, numer działki, identyfikator działki, metraż/obszar, liczba i rodzaj pomieszczeń, kondygnacja itp.
- Dział I-Sp - „Spis praw związanych z własnością” obejmuje prawa związane z własnością, użytkowaniem wieczystym oraz spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu. To właśnie tutaj można znaleźć informację o wysokości udziału właściciela lokalu w nieruchomości wspólnej.
- Dział II - “Własność” zawiera rubryki wskazujące właściciela nieruchomości (imię, nazwisko, PESEL), co pozwala go jednoznacznie zweryfikować.
- Dział III - “Prawa, roszczenia i ograniczenia” opisuje obciążenia i ograniczenia ustanowione na nieruchomości. Ich przykładem może być służebność mieszkania, służebność drogi koniecznej, roszczenie z tytułu umowy przedwstępnej, ostrzeżenie o wszczęciu egzekucji z nieruchomości.
- Dział IV - “Hipoteka” zawiera wszystkie informacje dotyczące hipoteki ustanowionej na danej nieruchomości.

Dodatkowe informacje o księgach wieczystych i porady z nimi związane można przeczytać na stronie internetowej Ksiegi-wieczyste.org.

Kiedy należy zapoznać się z treścią księgi wieczystej? 

Wgląd do księgi wieczystej danego mieszkania czy działki najczęściej jest potrzebny w sytuacji dziedziczenia nieruchomości (np. w celu zapoznania się z ewentualnymi zobowiązaniami), transakcji kupna-sprzedaży nieruchomości (np. w celu weryfikacji danych aktualnego właściciela oraz sprawdzenia, czy nieruchomość nie jest zadłużona), a także w sytuacji starania się o kredyt hipoteczny (banki i inne podmioty finansowe analizują stan prawny nieruchomości przed wydaniem decyzji o przyznaniu kredytu, pożyczki).

Jak uzyskać dostęp do wybranej księgi wieczystej?

Jak wspomnieliśmy we wstępie artykułu, księgi wieczyste można przeglądać online na stronie Ekw.ms.gov.pl. Uzyskanie dostępu do wybranego dokumentu możliwe jest po podaniu numeru księgi wieczystej. Numer ten z pewnością posiada właściciel nieruchomości i to właśnie od niego powinniśmy go uzyskać (zwłaszcza w sytuacji, gdy chcemy od niego nabyć tę nieruchomość). W innych przypadkach, gdy nie posiada się numeru KW, można skorzystać z płatnych wyszukiwarek internetowych, które umożliwiają odpłatnie ustalić numer KW na podstawie adresu lub numeru działki.