Uroczystość rozpoczęła się o godzinie 11:00 wspólnym odśpiewaniem „Mazurka Dąbrowskiego” i wystąpieniem sekretarza miasta Piotra Walczaka. Przemowy dokonał i przybliżył historię wiceburmistrz Góry Kalwarii Mateusz Baj:

- Gromadzimy się pod pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego, który jest symbolem Niepodległości. W takie dni jak dziś wracamy myślami do tych dni listopadowych 1918 roku i próbujemy sobie wyobrazić radość jaka powstała w sercach mieszkańców Polski, Polaków z tego powodu. Radość zupełnie spontaniczna, ponieważ Polacy mieli świadomość wielkości i niepowtarzalności tej chwili. Radość w Polsce umęczonej 4-letnią wojną przez którą przetoczył się walec historii, walec wielkiej wojny, w Polsce umęczonej grypą hiszpanką, która zbierała śmiercionośne żniwa. A jednak ta radość i poczucie tej wielkiej chwili były w Polsce powszechne i spontaniczne. Ta radość wybuchła w Warszawie, w Krakowie ale także u nas, w Górze Kalwarii. Jestem głęboko przekonany, że tej listopadowej radości 1918 roku by nie było gdyby nie wydarzenia o kilka lat wcześniejsze. Spróbujmy cofnąć się myślami o 4 lata wstecz do początków wielkiej wojny. Wówczas to 6 sierpnia 1914 roku spod krakowskich oleandrów wyruszyła pierwsza kompania kadrowa, pierwsze regularne wojsko polskie od upadku powstania styczniowego. Około 160 młodych ludzi, którzy postanowili rzucić swój los na stos i czynem zbudzić Polskę do zmartwychwstania. Ci ludzie obalili słupy graniczne w podkrakowskich Michałowicach i ruszyli w kierunku królestwa kongresowego, żeby w Kielcach wywołać antyrosyjskie powstanie. To powstanie nie doszło do skutku, nasze społeczeństwo jeszcze nie było dojrzałe i gotowe do takiego zrywu ale powstał zalążek wojska polskiego. Z tej kompanii kadrowej wkrótce powstały Legiony, a później już w wolnej Polsce regularna armia, która była gotowa do wielkich zwycięstw jak choćby to w 1920 roku nad bolszewikami. Po co wspominam ten epizod z początków tej wielkiej wojny? Ta garstka młodych ludzi dała świadectwo, świadectwo, że Polska istnieje, że Polska nie zginęła, że są ludzie gotowi za tę Polskę walczyć a nawet za tę Polskę umierać. Jestem przekonany, że bez tej garstki młodych ludzi , którzy rankiem 6 sierpnia poszli do boju nie byłoby Polski w 1918 roku. A przynajmniej nie byłoby Polski w takich granicach i w takich kształcie. Widzimy to od mniej więcej roku, od lutego bardzo dobitnie, że nie może istnieć niepodległe państwo bez wojska. Bez wojska to państwo jest bezradne i nie może istnieć niepodległe państwo, którego obywatele nie są skłonni ponosić w imię tej niepodległości ofiar. Także ponosić daniny krwi a być może nawet życia. Dziś w rocznice odzyskania przez Polskę niepodległości warto wspomnieć o ludziach, którym tę Niepodległość zawdzięczamy. Bo to nie tylko marszałek Piłsudski, choć oczywiście on jest tej niepodległości symbolem i nie tylko dowodzone przez niego Legiony czy Polska Organizacja Wojskowa. To także rozsądni politycy: Roman Dmowski, Ignacy Jan Paderewski czy Wojciech Korfanty. To także członkowie tymczasowej rady stanu, Rady Regencyjnej i członkowie powoływanego przez Radę rządu. Ale to także oddani idei niepodległości kraju urzędnicy, którzy po akcie z 5 listopada mrówczą pracą tworzyli zręby, prawne podstawy państwa polskiego. To także dzięki nim, Józef Piłsudski, który 10 listopada przybył do Warszawy mógł w następnych dniach z Rady Regencyjnej przejąć władzę nad państwem , bo to państwo już w pewnym sensie istniało. Warto też w Górze Kalwarii wspomnieć o wydarzeniach , które rozegrały się dokładnie 104 lata temu 11 listopada 1918 roku mniej więcej w tym miejscu gdzie jesteśmy, w budynku gdzie dziś mieści się Zespół Obsługi Placówek Oświatowych. Wówczas mieściła się tam siedziba niemieckiej żandarmerii. Ta niemiecka żandarmeria była całkowicie rozbrojona przez mieszkańców naszego miasta. Zwykłych mieszkańców, przez strażaków ochotników, członków polskiej organizacji wojskowej. Na ich czele stanął też mieszkaniec, też strażak i kierownik szkoły powszechnej Szymon Adamiec. To dzięki jego mądrym i rozsądnym decyzjom udało się rozbroić Niemców bez rozlewu krwi. To on pokierował akcją w siedzibie żandarmerii i także w niedalekich koszarach. To właśnie dzięki niemu 11 listopada 1918 roku Góra Kalwaria była wolna od niemieckiego okupanta. Myślę, proszę państwa, że nadeszła pora aby Szymon Adamiec znalazł w naszym mieście godne miejsce, którego będzie patronem. Cześć jego pamięci! Niech żyje Niepodległość!

Głos także zabrała przewodnicząca Rady Miejskiej Aleksandra Fedynicz-Komosa:

- Szanowni Państwo, 104 lata temu ziściło się marzenie wielu pokoleń Polaków, marzenie o wolnej, niepodległej Polsce, która dopiero zaczęła się tworzyć w nowej postaci, w nowych rządach i w nowych granicach. Po 123 latach cały ten trud został nagrodzony. 123 lata niewoli, 123 lata marzeń o wolności, o Polsce, której nigdy miało już nie być. 123 lata starań tych którzy walczyli i nie mieli gwarancji, że wywalczą wolną Polskę ale wierzyli w to głęboko. Wielu z tych, którzy ginęli, ginęli z myślą i z marzeniem o wolności i być może wierzyli, że mają jakiś wkład w to, że to państwo wróci. Powinniśmy pamiętać o tych wszystkich, którzy przez te 123 lata głęboko wierzyli w Polskę, która nie zginęła, powinniśmy też być dumni z tego, że jesteśmy Polakami , że mieliśmy takich przodków, że ich mamy i pamięć o nich jest wciąż w naszych sercach co najlepiej dziś widać przez to, że Państwo dziś uczestniczycie w tej uroczystości. Niech żyje wolna, niepodległa Polska! Niech żyją wszyscy Polacy i pamięć o tych, którzy o tą wolną, niepodległą Polskę walczyli!

Uroczystość uświetnił występ zespołu Urzecze, wykonując takie pieśni patriotyczne jak: „Pałacyk Michla”, Marsz pierwszej brygady”, Przybyli Ułani”.

Na miejscu stawili się i złożyli wieńce reprezentanci miasta: Delegacja Nadleśnictwa Chojnów, Młodzieżowa i dziecięca drużyna pożarnicza z Cendrowic, Piotr Szeląg z rodziną, Delegacja Domu Pomocy Społecznej , przedstawiciele PiS , Delegacja Szkoły Podstawowej nr 2, Szkoła Podstawowa im. Kazimierza Górskiego w Czaplinku, Reprezentacja ośrodka pomocy społecznej, Związek pracowników oświaty, reprezentacja placówek oświatowych, komendant komisariatu, gminna biblioteka publiczna i ośrodek kultury, polski związek emerytów, rencistów i inwalidów, związek miłośników Góry Kalwarii i Czerska, związek piłsudczyków okręgu radomskiego, związek żołnierzy Wojska Polskiego, Zryw MC Poland, Związek Szkół zawodowych , koło gospodyń wiejskich , delegacja kierownictwa zakładu gospodarstw komunalnych, Cech rzemiosł i handlu, młodzieżowa drużyna pożarnicza i ochotnicza straż pożarna w Pęcławiu, Szkoła Podstawowa im Polski Niepodległej w Baniosze, Platforma Obywatelska, Towarzystwo opieki nad zabytkami w Czersku i „Urzeczeni”.

W tym samym czasie na ulicach miasta odbywała się już po raz kolejny biegi niepodległościowe na 200 m, 5 i 10 km. Wszystkim uczestnikom serdecznie gratulujemy!

Joanna Kuźmin-Wańkowicz

Fot. UMiG w Górze Kalwarii